Wyroby rozcieńczalnikowe.
Jest to cała wielka grupa wyrobów w skład których wchodzą wyroby chemoutwardzalne, poliestrowe nienasycone, poliuretanowe, oraz farby drukarskie.
Wyroby SH (chemoutwardzalne) jest to grupa lakierów dwuskładnikowych. Pierwszy składnik stanowi żywica a drugi utwardzacz. Po polączeniu następuje reakcja utwardzania i odparowania związków lotnych. Schnięciu towarzyszy emisja szkodliwych oparów lecz po utwardzeniu są to powłoki bardzo bezpieczne. Występują jako lakiery podkładowe jak i nawierzchniowe. Powłoka jest wysokiego połysku, odporna na wodę, czynniki atmosferyczne, czynniki myjące, rozpuszczalniki i chemikalia. Podstawową żywicą jest żywica mocznikowa i melaminowa a także metoksylowa i inne. Jako utwardzacz stosuje się kwas siarkowy, fosforowy i inne. Utwardzacz dodaje się przed malowaniem w 3-8 części wagowych na 100 części wagowych lakieru. Występują także wyroby chemoutwardzalne jednoskładnikowe. Do utwardzenia dochodzi dopiero po wymalowaniu. Po odparowaniu związków lotnych następuje wzrost stężenia utwardzacza i dochodzi do scalenia. Są także lakiery jednoskładnikowe aktywowane wzrostem temperatury. Podczas ogrzewania powłoki przeznaczonej do schnięcia utwardzacz rozpada się na wolne rodniki które, zapewniają scalenie powłoki.
Wyroby poliestrowe nienasycone
Najczęściej produkuje się te wyroby z nienasyconych żywic poliestrowych typu parafinowego. Wyroby grupy poliestrowej mają szerokie zastosowanie gdyż produkuje się z nich oprócz lakierów także emalie, szpachlówki i kity. Lakiery tego typu składają się z żywicy, przyspieszacza i utwardzacza. Stosuje się także korektory (roztwór parafiny), które izolują świeżą warstwę podczas schnięcia od tlenu. Żelowanie w niektórych przypadkach może wynosić 5 min. Przy mieszaniu składników może dojść do wybuchu. Nie wolno mieszać bezpośrednio przyspieszacza z utwardzaczem, dojdzie do reakcji egzoenergetycznej. Wyrób tworzy powłokę o twardości 80% szkła, praktycznie odporne na czynniki mechaniczne i atmosferyczne i całkowicie wodoodporną. Stosuje się niekiedy technikę reaktywnego gruntu. Polega to na tym, że na podłoże jest nanoszony utwardzacz a żywicę nanosi się na powierzchnię przygotowaną utwardzaczem. Dużą wadą tych lakierów jest długi czas schnięcia (do 24h) jednak można utwardzać te lakiery promieniami UV po dodaniu inicjatora co znacznie skraca czas utwardzenia np. szpachlówka utwardzana w ten sposób wysycha całkowicie po 1 min.
Wyroby poliuretanowe
Są to wyroby zwykle dwuskładnikowe. Występują także jednoskładnikowe. Powłoki uzyskane z tych wyrobów uznaje się za wzorcowe. Przewyższają każde inne powłoki swoją wytrzymałością, odpornością, estetycznością i ścieralnością. Składają się one z żywicy poliestrowej i poliizocyjanianów. Jako rozpuszczalnik stosuje się np. octan etylu. Posiadają bardzo dobrą zwilżalność. Po zmieszaniu, reakcji utwardzania towarzyszy odparowanie związków lotnych.
Wyroby wodorozcieńczalne
Ciągłe dążenie do poprawy stanu środowiska, wymogło ograniczenie użycia rozpuszczalników i lotnych związków. Dlatego, maksymalnie ogranicza się zawartość tych substancji w wyrobie. Stworzono wiec lakiery, w których rozpuszczalnikiem jest woda. Polimerami błonotwórczymi są żywice o dużej zawartości grup karboksylowych, których zobojętnienie pozwoliło na rozpuszczenie w wodzie. Wyroby te dzielimy na wodne dyspersje wtórne, dyspersje pierwotne i żywice wodorozcieńczalne. Cząsteczki polimeru stabilizowane są emulgatorami . Tworzą one otoczkę wokół cząsteczki. Tworzenie powłoki odbywa się na zasadzie odparowania wody a gdy cząsteczka dotknie powierzchni drewna następuje pęknięcie bariery ochronnej i zwilżenie żywicą. Ciśnienie kapilarne podczas utwardzania może dochodzić do 175 MPa. Z wyrobu nie można usunąć całkowicie rozpuszczalnika organicznego, jest on niezbędny, nazywamy go rozpuszczalnikiem koalescancyjnym. Migrują one w warstwie farby spęczniając cząsteczki żywicy i pozwalając na utwardzenie powłoki. Do zalet tych lakierów należy możliwość wysychania lakieru w temp. otoczenia i podwyższonej, możliwość stosowania dużych cząstek polimerów (lepsze właściwości powłoki), bardzo niska zawartość toksyn i palnych substancji, brak zagrożenia pożarowego, niska toksyczność wyrobu rozcieńczanie wyrobu za pomocą wody i dobra tolerancja na wahania wilgoci podczas nanoszenia. Do najważniejszych wad można zaliczyć bardzo skomplikowany proces produkcji, kłopotliwy transport i magazynowanie (nie można przemrozić), wymagane stosowanie środków przeciw zamarzaniu, pomocniczych, podatność na rozwój mikroorganizmów, powłoka nie utworzy się jeżeli temperatura nie przekroczy MTTF (minimalna temperatura tworzenia filmu), jeżeli trzeba uzyskać powłokę o dużym połysku wymagane jest stosowanie obciążników lakieru.
Wyroby akrylowe
Lakiery te od paru lat są bardzo intensywnie rozwijane. Dają one bardzo odporną powłokę, produkcja jest mało toksyczna. Powierzchnia uszlachetniona jest odporna na starzenie, światło, ciepło itd. Lakiery akrylowe termoplastyczne zastępują lakiery nitrocelulozowe. Posiadają one o 20% więcej substancji błonotwórczej a uzyskana powłoka jest całkowicie odporna na światło słoneczne. Powstały także wyroby akrylowe termoutwardzalne oraz wodorozpuszczalne. Występują także lakiery akrylowe utwardzane promieniami UV. Tworzą one elastyczną powłokę, odporną chemicznie i o dużej twardości. Bazą dla tych lakierów jest żywica uretanowo-akrylowa, poliestrowo-akrylowa oraz epoksydowo-akrylowa.
Wyroby epoksydowe proszkowe
Ostatnimi czasy coraz więcej uwagi poświęcano zastosowaniu farb proszkowych do tworzenia powłok lakierniczych na elementach drewnianych. Temperaturę wypalenia obniżono do 1500C co pozwala na zastosowanie tego rodzaju wyrobu w drzewnictwie. Zaletą tych farb jest to, że nie występuje w nich rozpuszczalnik. Farby nanosi się natryskiem elektrostatycznym. Z wyrobów epoksydowych dużą popularnością cieszy się ciekła odmiana lakierów epoksydowych (popularnie nazywany ciekłym szkłem). Dzięki lakierom epoksydowym można uzyskiwać bardzo ładne efekty głębi czy odbicia niezależnie od grubości warstwy lakieru.
Ciekawostką jest nakładanie na meble powłoki lakierniczej touchwood. Jest to folia, na której znajduje się powłoka lakiernicza. Lakierowanie mebli następuje przez przeniesienie lakierowego filmu z nośnika na powierzchnię lakierowaną.
Czesław Kucharski
Najnowsze komentarze