Proces lakierowania oraz malowania jest czynnością nadającą wyrobowi ostatecznego „blasku”. Może on nadać wyrobowi jeszcze lepszych walorów estetycznych jak również, przy źle wykonanym procesie, zniszczyć go. Lakierowanie jest to pokrywanie wyrobu powłoką przezroczystą (lakierem) a malowanie jest to pokrywanie wyrobu powłoką nieprzezroczystą w sposób w pełni kryjący lub nie przy pomocy farby. Powłoki dekoracyjne w drzewnictwie są bardzo ważnym aspektem. Często występują spory właśnie o sposób wykończenia oraz właściwości mechaniczne pokryć wykańczających ( kruchość, odporność na ścieranie, pęknięcia, defekty powłoki itd.) W przypadku drewna i tworzyw drzewnych powłoka lakierowa oprócz dobrych właściwości mechanicznych oraz estetycznych musi posiadać odpowiednią giętkość. Drewno cały czas nieznacznie pracuje, powłoka która jest mało elastyczna szybko by popękała i odpadła. Odpowiednia elastyczność zapewni trwałą powłokę.
Do najpopularniejszych materiałów, na które stosuje się powłoki pokryciowe, należy drewno lite iglaste i liściaste, warstwowe tworzywa drzewne (np. sklejka), płyta pilśniowa, płyta wiórowa, tworzywa aglomerowe (płyta gipsowo-kartonowa z dodatkiem drewna) oraz metale. Biorąc pod uwagę trudności związane z wymienionymi materiałami, najłatwiej pokryć powłoką tworzywa drzewne. Drewno lite podczas procesu malowania, może nam przysporzyć trochę kłopotów, zarówno w tworzeniu samej powłoki, ale również jeżeli chodzi o powierzchnię. W drewnie iglastym nie występują problemy związane z powierzchnią. Drewno jest anatomiczne, zbudowane w 90% z cewek więc powierzchnia jest równomiernie porowata. Po dobraniu odpowiedniej lepkości wyrobu powłokotwórczego można uszlachetnić powierzchnię. Kłopot stanowią tylko żywice i tłuszcze zawarte w drewnie, które czasami uniemożliwiają nałożenie powłoki lub sprawiają że jest ona nie estetyczna bądź nie spełnia naszych wymagań. Biorąc pod uwagę drewno lite jego budowa anatomiczna jest bardziej zróżnicowana. Wynika to z faktu iż drzewa liściaste są starsze o 200 mln lat od drzew iglastych co zaowocowało powstaniem dużo bardziej złożonej budowy. W budowie drewna liściastego występują włókna drzewne, cewki, miękisz, naczynia. Drewno drzew liściastych dzielimy także na drewno pierścieniowo naczyniowe (np. grochodrzew) oraz rozpierzchło naczyniowe (np. jesion). Wszystko to ma wpływ na porowatość i zwilżalność, gdyż każdy element tego drewna może mieć inną średnicę. Wpływa to bardzo istotnie na lakierowanie bądź malowanie ale także na impregnację, plastyfikację, klejenie itd.
Drewno dzielimy na gatunki o dużych porach lub makroporach (średnica porów ponad 0,1mm) oraz gatunki o małych porach i mikroporach ( średnica porów poniżej 0,1mm).
Procesowi uszlachetniania można poddać okleiny. Okleina jest to cienka warstwa drewna pozyskana w procesie bezwiórowego skrawania o grubości poniżej 5mm. Występują okleiny jako obłogi, podokleiny, okleiny przeciwprężne oraz na powierzchnię zewnętrzną, która najczęściej zostaje uszlachetniona powłoką. Nie wszystkie gatunki wykorzystuje się do produkcji okleiny. W zależności od procesu produkcji okleiny czasami na powierzchni powstają rysy, wtedy mówi się o tzw. stronie otwartej.
Bardzo często wykorzystuje się w produkcji mebli płytę wiórową, pilśniową oraz sklejkę.
Płyta wiórowa – jest to płyta wykonana z drobnych cząstek drewna połączonych ze sobą za pomocą kleju. Najczęściej stosuje się klej UF (mocznikowo-formaldehydowy) oraz mieszaniny klejów mocznikowych z dodatkiem melaminy, fenolu itp. Ostatnio trwają prace nad zastosowaniem kleju PMDI. Przy zastosowaniu tego spoiwa stopień zaklejenia spadł do 3-5% przy jednoczesnym utrzymaniu obecnej wytrzymałości mechanicznej tego tworzywa. Oprócz cząstek drewnianych można stosować słomę rzepakową, trzcinę, łyko, len itd. Płyty wiórowe najczęściej pokrywa się foliami dekoracyjnymi.
Płyty pilśniowe – rozróżniamy płyty pilśniowe mokro formowane oraz sucho formowane. Płyty sucho formowane wymagają zaklejenia. Płyty mokro formowane nie wymagają zaklejenia, obecność wody sprawia że włókna ulegają procesowi spilśnienia ale stosuje się dodatek kleju dal hydrofobizacji (zwiększenie odporności na wodę). Jedną z najważniejszych cech płyty pilśniowej jest jej gęstość. To właśnie od niej zależą właściwości. Płyty porowate są płytami przeznaczonymi głownie do wygłuszania, płyty pilśniowe średniej gęstości (MDF) stosuje się w meblarstwie a płyty twarde (HDF) w meblarstwie i budownictwie. Powierzchnię tej płyty głównie pokrywa się foliami, okleinami naturalnymi, maluje lub laminuje.
Sklejka – jest to tworzywo drzewne powstałe w wyniku sklejenia ze sobą za pomocą kleju warstw forniru (cienkie warstwy drewna grubsze od okleiny) w kształt płyty. Odpowiednie ułożenie warstw zapewnia bardzo korzystne właściwości oraz niską kurczliwość. Najczęściej na zewnętrzną powierzchnię podczas procesu produkcji nakleja się fornir o ładnym wyglądzie, jest to wtedy główna powierzchnie przeznaczona bezpośrednio pod lakierowanie.
Marcin Drobny
Najnowsze posty Marcin Drobny (zobacz wszystkie)
- Renowacja starych mebli cz2 - 3 kwietnia 2014
- Podstawy lakiernictwa i malarstwa - 12 marca 2014
- Renowacja mebli drewnianych - 24 lutego 2014
Najnowsze komentarze