Udostępnij na...

Patrząc na drewno pod względem trwałości nie jest to idealny materiał. W porównaniu z np. metalami, kamieniem czy ceramiką trwałość drewna w bardzo dużym stopniu zależy od warunków przechowywania. Sama trwałość jest to odporność na działanie czynników degradacyjnych. W największym stopniu ma na nią wpływ wilgotność. Niewłaściwe warunki przechowywania surowca czy wyrobów powoduje degradację materiału. Głównymi czynnikami niszczącymi drewno są grzyby rozkładu szarego, białego, brunatnego oraz ataki szkodników pierwotnych i wtórnych. Samą trwałość ocenia się na podstawie zmian właściwości fizycznych oraz mechanicznych tkanki drzewnej. Na trwałość drewna w dużej mierze wpływa wiek wycięcia drzewa. Im młodsze drzewo tym dużo większy udział drewna młodocianego. Jest to drewno bardzo „rzadkie”. Jego gęstość jest druzgocąco niska a sama trwałość bardzo pogorszona. Starsze drzewa posiadają dużo większy udział drewna w pełni ukształtowanego. Źle jest także wytwarzać produkty z drewna drzew starych, które w znacznym stopniu przekroczyły okres rębności (drzewo zaczyna wytwarzać coraz to gorszej jakości drewno). Starsze drzewa posiadają dużo więcej drewna twardzielowego, które jest naturalnie zaimpregnowane. Drewno nasycone zostaje garbnikami, olejkami eterycznymi, naturalnymi gumami i kwasami. Sama twardziel podczas wegetacji jest całkowicie wyłączana z procesów przewodzących, dzięki czemu drewno to ma znacznie niższą wilgotność niż drewno nietwardzielowe. Na trwałość wpływ ma także okres rębności. Wycinka w okresie zimowym wydłuża trwałość surowca. Także stwierdzono, że drewno z terenów wyżej położonych bardziej opiera się degradacji. Samo drewno jest materiałem dosyć odpornym pod warunkiem, że będzie przechowywane w warunkach niskiej wilgotności równowagowej i przy małych skokach temperatury. Sosna przy warunkach niezmiennie suchych może przetrwać 1000 lat a na wolnym powietrzu około 80 lat (budynki, wiatraki, mosty, stodoły…) Dąb w warunkach suchych przetrwa 1800 lat w na wolnym powietrzu 120 lat. Przykładowe gatunki przytaczam w tabeli. Przytoczone wartości podane są w latach.

Na podstawie tabeli można wysnuć proste wnioski. Drewno o wyższej gęstości, twarde i o ścisłej budowie makroskopowej charakteryzuje się dużo większą trwałością niż drewno o niższej gęstości. Gatunki beztwardzielowe przez swoją delikatną budowę makroskopową i brak zaimpregnowania ścian komórkowych naturalnymi środkami konserwującymi charakteryzują się dużo niższą trwałością. Mówiąc o wpływie warunków na trwałość drewna także trzeba wspomnieć o klasach użytkowania. W przypadku mebli ma się do czynienia z czterema klasami:

1. Pomieszczania zamknięte ogrzewane
2. Pomieszczenia zamknięte nieogrzewane
3. Obiekty tylko zadaszone
4. Wolne powietrze z kontaktem gruntowym
5. Stały kontakt z gruntem lub wodą morską

W przypadku konstrukcji ma się do czynienia z trzema klasami:

1. Drewno utrzymywane jest w 200C i okazyjnie wilgotność powietrza przekracza 65% (kilka tygodni w ciągu roku) – wilgotność drewna przeważnie nie może przekroczyć 12%,
2. Drewno utrzymywane jest w 200C i wilgotność powietrza okazyjnie przekracza 85%) kilka tygodni w ciągu roku) – przeważnie wilgotność drewna nie może przekroczyć 20%,
3. Odpowiada warunkom przekraczającym klasę drugą.

Surowiec pod względem trwałości także można podzielić na:

• Bardzo trwały – dąb, heban, orzech, grab, cydr, daglezja…
• Średniotrwałe – świerk, sosna, buk, jesion, jodła…
• Mało trwałe – klon, lipa, wierzba, topola, olcha, osika…

Trwałość w dużej mierze powiązana jest z właściwościami fizycznymi. Wytrzymałość mechaniczna drewna została na nowo sklasyfikowana w euronormie EN- 338:1995. Klasa ta dzieli gatunki drewna na 9 grup w gatunkach iglastych i 6 grup w gatunkach liściastych. I tak w gatunkach iglastych wyróżniamy klasy C14, 16, 18, 22, 24, 27, 30, 35 i 40. W gatunkach liściastych rozróżniamy klasy D 30, 35, 40, 50, 60 i 70. Liczba po znaku oznacza wytrzymałość próbki na zginanie z 95% ufnością. Zwiększyć trwałość drewna można poprzez zwiększenie wilgotności drewna tak, aby pojawiła się woda wolna w materiale (składowanie mokre). Także można wysuszyć materiał poniżej punktu zagrażającego infekcjom (około 12%).

Istnieje wiele sposobów zabezpieczania materiału środkami chemicznymi. Sama trwałość zmienia się w zależności od metody impregnacji. Trzeba pamiętać o tym, że kiedyś drewno stosowane w konstrukcjach mebli i innych obiektów było dużo lepszej, jakości. Obecnie ilość bielu w surowcu jest zatrważająca. W wielu wypadkach płoty, słupki ogrodowe czy inne elementy narażone na degradację nie wytrzymują pięciu lat użytkowania. Szukając materiału trwałego trzeba patrzeć na surowiec. Jeżeli drewno jest marnej, jakości nie pomoże mu żaden impregnat.

• Autor
• Nowe posty

Magda Dyrcz

Client Manager w Made of Wood Group

Magda Dyrcz jest specjalistą do spraw obsługi klienta w firmie Made of Wood Group. Jej specjalizacja to technologia drewna a w szczególności metody wykończenia i konserwacji drewna.

Najnowsze posty Magda Dyrcz (zobacz wszystkie)

• Trwałość drewna - 3 marca 2015
• Jak należy pielęgnować meble w zależności od danego wykończenia? - 9 stycznia 2015